Portraitphoto Jalila Essaidi working in the lab
© Bring yourself / NBTC
Bring yourself

Jalila Essaïdi

Met haar futuristische bio-design zoekt Jalila Essaïdi naar grote oplossingen

In 2011 schoot Jalila Essaïdi met een knal het wereldpodium op. Haar combinatie van kunst en biowetenschap leidde tot het werk 'bulletproof skin', wat tot op de dag van vandaag wereldwijd tot de verbeelding spreekt. Essaïdi was erin geslaagd om menselijke huid deels kogelwerend te maken door er elementen van spinnenzijde in te verwerken.

Bring yourself, Jalila will do the same

Portraitphoto Jalila Essaidi with spider on her hand

Jalila Essaïdi is 41 jaar. Ze is kunstenares, oprichter van creatieve broedplaats BioArt Laboratories in Eindhoven en CEO van biotech-bedrijf Inspidere.

Wereld­wijde aan­dacht

Die knal klonk op de schietbaan van het Nederlands Forensisch Instituut. Daar werd in gecontroleerde opstelling een kogel afgevuurd op een stukje gekweekte mensenhuid. De kogel, weliswaar niet volledig gevuld met kruit, kwam er niet doorheen. De huid bleef intact.

"Ik had destijds de impact niet verwacht", zegt Jalila over er wat er daarna op haar afkwam. Haar project kreeg aandacht van media uit heel de wereld. Er kwamen reacties uit alle hoeken. "Mensen ging doordenken over toepassingen. Er kwamen hulpvragen over huidziektes. Er werd bedacht hoe je het in kon zetten tegen verkrachting. Het Amerikaanse leger was geïnteresseerd."

Het was ook wel een bijzondere vinding. Jalila kreeg het idee toen ze een artikel las van moleculair bioloog Randy Lewis, die erin geslaagd was geiten en rupsen spinnenzijde te laten produceren. Het materiaal was, zo dacht Lewis, mogelijk sterk genoeg voor kogelwerende vesten. "Als creatief maker ga je dan verder denken. Wat als we in de toekomst kogelwerende mensen zijn?"

Portraitphoto Jalila Essaidi yellow mixture in lab
"Het gaat niet zomaar over nieuwe materialen. Innovatie gaat over kijken naar complete systemen en verbindingen."
Jalila Essaïdi

Van kogel­vrije huid tot kleding van mest

Portraitphoto Jalila Essaidi outside with animals

Kogelwerende mensen zijn voorlopig nog voorbehouden aan films. Jalila koos ervoor het octrooi niet voor veel geld te verkopen aan het Amerikaanse leger. "Ik heb daarmee geworsteld, maar toch ingezet op medische toepassingen. Dat leek mij ethisch meer verantwoord." Het materiaal wordt nu ontwikkeld om slachtoffers van brandwonden en mensen met doorligplekken te helpen.

Het was niet de enige keer dat Jalila op een maatschappelijk relevante innovatie stuitte. Toen iemand haar tijdens het ontwikkelen van bulletproof skin gekscherend uitdaagde om de Nederlandse mestproblematiek op te lossen, besloot ze dat serieus te nemen. Het leidde tot Mestic: viscose waarvan je kleding kunt maken, gemaakt van koeienmest.

"Ik begon met een emmertje mest, dat ik uit een gierput haalde", legt Jalila uit. In haar lab ontdekte ze dat daar materialen inzaten om cellulose mee te vervaardigen. "In de agri-sector vernietigen we dit, terwijl de katoenindustrie er volledige bossen voor kapt." Voor Jalila was het toen een simpele optelsom. "Het gaat niet zomaar over nieuwe materialen. Innovatie gaat over kijken naar complete systemen en verbindingen." Met Mestic won ze in 2017 de Global Change Award van H&M.

Portraitphoto Jalila Essaidi with 4 glass vases in the lab

Op zoek naar sy­steem­ver­ander­ingen

Verbindingen maakt Jalila ook op haar eigen creatieve broedplaats in Eindhoven. Dit BioArt Laboratories toont dat biowetenschap een blijvende rol binnen design speelt. Tijdens de aankomende Dutch Design Week zijn de deuren daar geopend voor bezoekers. "In 2013 waren we de enigen bij de Dutch Design Week met een lab-opstelling. Nu huisvesten we meer dan veertig biotechnici en creatieve designers, op zoek naar systeemveranderingen en oplossingen voor grote problemen."

Jalila heeft wat dat betreft alweer een nieuwe handschoen opgepakt: ze gaat het CO2-probleem aanpakken. De oplossing zit mogelijk in een waterplantje dat ooit verantwoordelijk was voor het begin van de ijstijd. De eerste pilots gaan binnenkort beginnen.

Portraitphoto Jalila Essaidi with colleagues in the lab
Portraitphoto Jalila Essaidi in domestic environment