© Wiebe de Jager
Categorie:Bronnenmateriaal

Twee Nederlandse monumenten op de werelderfgoedlijst van Unesco

29 juli 2021

Twee Nederlandse monumenten zijn opgenomen op de werelderfgoedlijst van de Unesco. De Hollandse Waterlinies, een reeks forten, dijken, sluizen, gemalen, kanalen en polders die werden gebruikt om Nederland te verdedigen tegen aanvallen van buitenaf en het sociale experiment Koloniën van Weldadigheid.

Het systeem, dat tussen 1815 en 1940 is aangelegd, bestaat uit een netwerk van 96 forten, dijken, sluizen, gemalen, kanalen en overstromingspolders die samen Nederland beschermen door toepassing van het principe van tijdelijke overstroming van het land. Het werd ontwikkeld op basis van de bijzondere kennis van waterbouwkunde voor defensiedoeleinden waarover de Nederlanders sinds de 16e eeuw beschikten. Het overstroomde land was niet begaanbaar, maar te ondiep om te worden bevaren. Elk van de polders langs de linie van vestingwerken heeft zijn eigen overstromingsmogelijkheden. Nergens ter wereld vind je een waterlinie van deze omvang in zo'n goed bewaarde staat.

Zita Pels, Tweede Kamerlid en voorzitter van de Liniecommissie: "We zijn ontzettend trots dat de Werelderfgoedstatus van de Amsterdamse Waterlinie is uitgebreid naar de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Als vier provincies zetten wij ons al jaren in om dit unieke stukje Nederland te beschermen, te behouden en te versterken. Wij zijn dankbaar dat deze inspanningen nu door het Werelderfgoedcomité zijn beloond en wij hopen dat veel mensen uit de hele wereld de Hollandse Waterlinies zullen komen bekijken.”

Feiten en cijfers

  • Stelling van Amsterdam 135 km + Nieuwe Hollandse Waterlinie 85 km = samen 220 km
  • 96 forten met vogelvrije cirkels, waaronder 2 kastelen en 6 forten
  • Groen lint langs de Randstad en Amsterdam met een breedte van 1 tot 5 km
  • Meer dan 1000 betonnen structuren; bunkers, pillendozen en collectieve schuilplaatsen
  • 9 overstromingsbekkens
  • Ingenieus waterbeheersingssysteem met meer dan 100 sluizen, dijken en militaire kanalen

Koloniën van Weldadigheid

Op 26 juli heeft het Werelderfgoedcomité van de Unesco de Koloniën van Weldadigheid op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Nederland heeft de voordracht samen met België ingediend. In Nederland gaat het om de drie koloniën Veenhuizen, Frederiksoord en Wilhelminaoord. En in Vlaanderen, België, de Wortel-Kolonie.

In 1818 stichtte de Maatschappij van Weldadigheid kolonies in onontgonnen gebieden van het toenmalige Nederlandse koninkrijk. Ze werden ook wel armenkolonies genoemd. Het doel was de armen in de steden betere vooruitzichten te bieden door hen werk op het platteland aan te bieden en hen zelfvoorzienend te maken. De Koloniën van Weldadigheid waren een sociaal experiment dat tot doel had de samenleving te verbeteren door middel van structuur, dwang en tucht.

Internationale erkenning

Kathleen Ferrier, voorzitter van het Nederlandse Unesco Comité: "Het is een heel bijzonder moment nu de Koloniën van Weldadigheid deze internationale erkenning hebben gekregen. Door in de kolonies werk, gezondheidszorg en onderwijs te verschaffen, konden de mensen ontsnappen aan zeer slechte omstandigheden. De achterliggende filosofie had een grote invloed op de ontwikkeling van het sociale stelsel in Nederland, maar ook in het buitenland. Het is de visie om mensen niet afhankelijk te maken van hulp en liefdadigheid, maar om zelfredzaamheid te bevorderen. Deze visie komt ook tot uiting in het Nederlandse beleid inzake internationale samenwerking".

Vond je dit interessant? Ontdek meer