© Jurjen Drenth via VisitNijmegen

De Neder-Germaanse Limes is misschien niet het bekendste werelderfgoed van Nederland, maar zeker een van de meest bijzondere. Deze archeologische structuur markeerde de noordelijke grens van het Romeinse rijk in de eerste tot vijfde eeuw na Chr. en loopt door Duitsland en Nederland. Het is zelfs de grootste aaneengesloten archeologische structuur van Europa. De overblijfselen van de Limes liggen veilig beschermd in de grond, maar worden tot leven gebracht in museums en door educatieve attracties. Dit fascinerende stukje geschiedenis illustreert hoe dit gebied eruit zag in de Romeinse tijd.

  • Ervaar het Nederland uit de de Romeinse tijd.
  • Verken de overblijfselen van forten, torens en schepen.
  • Zie de geschiedenis tot leven komen met interactieve tentoonstellingen.

Romeinse aanwezigheid in Nederland

De Neder-Germaanse Limes verwijst naar de constructies aan de noordelijke grens van het Romeinse Rijk en werd in 2021 uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed. De Limes strekt zich door Nederland uit van Katwijk aan Zee tot Zevenaar en loopt door over de grens met Duitsland. Er zijn overblijfselen van het militaire en dagelijkse leven uit die tijd, van enorme forten en militaire nederzettingen tot wegen, dorpen, begraafplaatsen en tempels. In de veenachtige grond zijn ook waardevolle voorwerpen eeuwenlang behouden gebleven: huishoudelijke voorwerpen, schoenen, helmen en wapens die een levendig beeld schetsen van de Romeinse beschaving.

De Neder-Germaanse Limes in vogelvlucht

Plekken van historische waarde

De Neder-Germaanse Limes in Nederland bestaat uit 19 clusters van archeologische onderdelen die langs de Rijn zijn gebouwd. De constructies zijn op slechts enkele plekken zichtbaar boven de grond. Van de nederzettingen zijn op diverse plaatsen digitale visualisaties gecreëerd die laten zien hoe ze er ooit bij stonden. De resten geven een fascinerend kijkje in Romeinse militaire operaties en de geavanceerde kennis van techniek en architectuur van de Romeinen. Ze bewijzen dat hun technische kennis op het gebied van bouw, waterbeheer en verdedigingswerken de verste uithoeken van het rijk bereikte.

De Neder-Germaanse Limes geeft ook informatie over de relatie tussen de Romeinen en de Germaanse stammen. De Romeinen bouwden wachttorens, havens en dorpen, waar burgers en kooplieden zich vestigden. De opbouw van deze infrastructuur laat zien dat de Romeinse militaire bouwlieden hun tijd ver vooruit waren, want zij beschikten over de architectuurkennis en vaardigheden om een legerbasis op te trekken op veengrond. Er zijn ook aanwijzingen dat er culturele uitwisseling plaatsvond met naastliggende nederzettingen, zoals bouwtechnieken, landbouwontwikkeling en zelfs culinaire tradities.

Reis terug in de tijd

In de museums met periodiek veranderende tentoonstellingen kun je je onderdompelen in het leven in de Romeinse tijd. In Museum de Bastei in Nijmegen zie je archeologische schatten, waaronder originele fragmenten van muren. Bezoekers leren meer over de geschiedenis in de tentoonstellingen over verdedigingswerken, het leven op rivier en natuurlijke geschiedenis. DOMunder in Utrecht is een complete ervaring waarin je afdaalt onder het plein naast de Dom, waar je 2000 jaar oude Romeinse ruïnes kunt bewonderen en lichtinstallaties gebouwen en taferelen uit het dagelijks leven in Romeinse tijden illustreren.

In het Archeon museumpark wordt Nederland door de geschiedenis heen opnieuw tot leven gebracht. Er zijn soldaten in kostuum en gladiatorenspelen, je leert meer over eeuwenoude kruidengeneeskunde, ontdekt een Romeins badhuis en kunt zelf keramiek maken. Het Rijksmuseum van Oudheden heeft een permanente tentoonstelling over Nederland in Romeinse tijden waar originele helmen, zwaarden, munten, Latijnse teksten en bronzen figuren te zien zijn. Je mag ook Museum Hoge Woerd niet missen, waar je een 2000 jaar oude houten rivierschip, recreatie van een fort en interactieve tentoonstelling kunt bewonderen.

Beleef de Limes, het grootste archeologische monument van Nederland

Leer meer en laat je inspireren

Een goed begin van je reis langs dit UNESCO Werelderfgoed is limes.nl. Er zijn zelfs speciale wandel- en fietsroutes waarmee je de Limes op eigen tempo kunt verkennen. Ook vind je op deze website data van evenementen en tentoonstellingen, activiteiten voor kinderen, filmpjes en een bak aan informatie om nóg meer te leren over deze bijzondere locatie.