De Neder-Germaanse Limes
Romeinse aanwezigheid in Nederland
De Neder-Germaanse Limes verwijst naar de constructies aan de noordelijke grens van het Romeinse Rijk en werd in 2021 uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed. De Limes strekt zich door Nederland uit van Nijmegen tot Katwijk aan Zee en loopt door over de grens met Duitsland. Er zijn overblijfselen van het militaire en dagelijkse leven uit die tijd, van enorme forten en militaire nederzettingen tot wegen, dorpen, begraafplaatsen, een paleis en een amfitheater. In de veenachtige grond zijn ook waardevolle voorwerpen eeuwenlang behouden gebleven: kunstwerken, huishoudelijke voorwerpen, helmen en wapens die een levendig beeld schetsen van de Romeinse beschaving.
Bekijk deze video
Plekken van historische waarde
De Neder-Germaanse Limes bestaat uit 44 clusters van 102 archeologische onderdelen die langs de Rijn zijn gebouwd. De constructies zijn deels zichtbaar boven de grond maar een deel is vergroeid met het landschap, Van de nederzettingen zijn digitale visualisaties gecreëerd die laten zien hoe ze er ooit bij stonden. De resten geven een fascinerend kijkje in Romeinse militaire operaties en de geavanceerde kennis van techniek en architectuur van de Romeinen. Ze bewijzen dat hun technische kennis op het gebied van bouw, waterbeheer en verdedigingswerken de verste uithoeken van het rijk bereikte.
Ervaren ingenieurs, bouwlieden en soldaten
De Neder-Germaanse Limes geven ook informatie over het conflict tussen de Romeinen en de Germaanse stammen. De forten en legerbasissen illustreren een doordachte aanval op de Germaanse gebieden aan de andere kant van de Rijn. Toen deze operatie niet succesvol bleek, veranderden de Romeinen de rivieroever in een versterkte nederzetting. Ze bouwden wachttorens, havens en dorpen, waar burgers en kooplieden zich vestigden. De opbouw van deze infrastructuur laat zien dat de Romeinse militaire bouwlieden hun tijd ver vooruit waren, want zij beschikten over de architectuurkennis en vaardigheden om een legerbasis op te trekken op veengrond. Er zijn ook aanwijzingen dat er culturele uitwisseling plaatsvond met naastliggende nederzettingen, zoals bouwtechnieken, landbouwontwikkeling en zelfs culinaire tradities.
Reis terug in de tijd
Een bezoek aan de Neder-Germaanse Limes biedt ons een kans om een stukje geschiedenis van culturele betekenis te ervaren. In de museums met periodiek veranderende tentoonstellingen kun je je onderdompelen in het leven in de Romeinse tijd. In Museum de Bastei in Nijmegen zie je archeologische schatten, waaronder originele fragmenten van muren. Bezoekers leren meer over de geschiedenis in de tentoonstellingen over verdedigingswerken, het leven op rivier en natuurlijke geschiedenis. DOMunder in Utrecht is een complete ervaring waarin je afdaalt onder het plein naast de Sint-Maartenskerk, waar je 2000 jaar oude Romeinse ruïnes kunt bewonderen en lichtinstallaties gebouwen en taferelen uit het dagelijks leven in Romeinse tijden illustreren. In het Archeon museumpark wordt Nederland door de geschiedenis heen opnieuw tot leven gebracht. Er zijn soldaten in kostuum en gladiatorenspelen, je leert meer over eeuwenoude kruidengeneeskunde, ontdekt een Romeins badhuis en kunt zelf keramiek maken. Het Rijksmuseum van Oudheden heeft een permanente tentoonstelling over Nederland in Romeinse tijden waar originele helmen, zwaarden, munten, Latijnse teksten en bronzen figuren te zien zijn. Je mag ook Museum Hoge Woerd niet missen, waar je een 2000 jaar oude houten rivierschip, recreatie van een fort en interactieve tentoonstelling kunt bewonderen.
Beleef de Limes, het grootste archeologische monument van Nederland
Leer meer en laat je inspireren
Begin je reis door de clusters van overblijfselen van de Limes tot in de details te bekijken op deze interactieve kaart. Er zijn zelfs speciale loop- en fietsroutes waarmee je de Limes op eigen tempo kunt verkennen. Op de website RomeinenNU staan data van evenementen en tentoonstellingen, activiteiten voor kinderen, filmpjes en informatie.
UNESCO - Reis mee langs de werelderfgoederen van Nederland
We gaan, kriskras door Nederland, langs alle UESCO werelderfgoedlocaties. Deze plekken vertellen het unieke verhaal van onze samenleving en de bewogen relatie met water.
Lees meer